Rada Regencyjna – Proklamacja Niepodległości Polski 7.10.1918

W obchodach naszego Jubileuszu Stulecia Odzyskania Niepodległości warto przypomnieć także niedocenianą w tym wiekopomnym dziele rolę Rady Regencyjnej. Została on utworzona na podstawie aktu urzędowego wydanego 12.września 1917 r przez dwóch generał-gubernatorów państw okupacyjnych Niemiec i Austrii. Miała ona pełnić najwyższą władzę w Królestwie Polskim do czasu przekazania jej królowi lub regentowi.

15.października aktem obu cesarzy uroczyście mianowano członków Rady: abp. Aleksandra Kakowskiego, Prezydenta Warszawy księcia Zdzisława Lubomirskiego i hr. Józefa Ostrowskiego, honorowego Prezesa Stronnictwa Polityki Realnej. Siedzibą Rady był Zamek Warszawski. Władze okupacyjne przyznały Radzie skromny zakres kompetencji głównie w zakresie sądownictwa, szkolnictwa i części administracji. We wszystkich tych dziedzinach osiągnięcia Rady były ogromne. Szkoda, że dziś niedoceniane.

7.grudnia 1917 po długich negocjacjach z generałem-gubernatorem Hansem von Beselerem, Rada nominowała rząd z Janem Kucharzewskim na czele. Weszli do niego m.in. Stanisław Bukowiecki, Antoni Ponikowski, Jan Kanty Steczkowski oraz Józef Mikułowski Pomorski. Na początku stycznia 1918 złożyli wizyty w Berlinie i Wiedniu starając się przedstawicielstwo w rokowaniach w Brześciu z Rosją bolszewicką. Bezskutecznie.

6.lutego 1918 Rada wydała Dekret o utworzeniu Rady Stanu Królestwa Polskiego – tymczasowego Parlamentu. Składała się ona ze 110 członków. Połowę z nich wybierały rady miejskie i powiatowe, a 43 osoby pochodziły z nominacji Rady Regencyjnej. Byli to przedstawiciele duchowieństwa kościoła katolickiego, kościołów protestanckich, rabin Warszawy, rektorzy Politechniki i Uniwersytetu Warszawskiego oraz Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego.

9.lutego 1918 Niemcy i Austria podpisały traktat pokojowy z Centralną Radą Ukraińską, przyznając Ukrainie ziemię chełmską i część Podlasia. Rada Regencyjna wydała odezwę, w której odmówiła uznania nowego rozbioru Polski

12.lutego na znak protestu przeciw umowie brzeskiej podał się do dymisji rząd J. Kucharzewskiego,

4.kwietnia 1918 Rada powołała nowy rząd z Janem K. Steczkowskim na czele.

9.kwietnia 2018 przeprowadzono wybory do parlamentu – Rady Stanu Królestwa Polskiego.

29.kwietnia 2018 premier Steczkowski skierował do rządów „państw centralnych” notę w sprawie „definitywnego rozwiązania sprawy polskiej pod względem politycznym, wojskowym i gospodarczym”. Na tę notę nie było odpowiedzi.

21.czerwca 2018 nastąpiło uroczyste otwarcie Rady Stanu na Zamku Królewskim.

7.października 1918 Rada Regencyjna ogłosiła „odezwę do Narodu Polskiego”, w której proklamowała NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI i rozwiązała Radę Stanu.

12.października 1918 Rada przejęła władzę nad Polską Siłą Zbrojną i wprowadziła nową rotę przysięgi.

23.października 2018 Rada powołała Józefa Świeżyńskiego, jednego z przywódców Narodowej Demokracji na stanowisko PREZYDENTA.

25.października powołany został nowy rząd pod tym samym premierem. Ministrem Spraw Wojskowych został w nim Józef Piłsudski, więziony wówczas w Magdeburgu. Szefem Sztabu został gen. Tadeusz Rozwadowski.

11.listopada 1918 Rada Regencyjna przekazała władzę wojskową i naczelne dowództwo wojsk polskich brygadierowi Józefowi Piłsudskiemu.

Przez niemal całe XX-lecie międzywojenne trwały spory na temat daty odzyskania przez Polskę niepodległości. Wśród innych dat dwie były szczególnie ważne: 11.11.1918 i 7.10.1918. Zwyciężyła koncepcja Piłsudczyków – ale dopiero w 1937 roku. Warto jednak pamiętać o dacie Restytucji Królestwa Polskiego ponad miesiąc wcześniej 7.października 1918.

Jerzy: https://jerzykropiwnicki.wordpress.com/