Zginąć czy splunąć to wszystko jedno...

Jan Piwnik urodził się w 1912 roku w Janowicach, w powiecie opatowskim w zwykłej, skromnej rodzinie - ojciec nie umiał czytać i pisać, a matka ukończyła dwie klasy szkoły wiejskiej. W czasie I wojny światowej stracili cały dobytek. Od najmłodszych lat Jan pomagał rodzicom w pracach przy odbudowie gospodarstwa.

Skończył szkołę powszechną i jego rodzice - jako jedynego z wioski - posłali do dalszej nauki do miasta, do Ostrowca Świętokrzyskiego. Nigdy się nie wstydził swego chłopskiego pochodzenia, co nie zawsze przysparzało mu przyjaciół, ale potrafił zdobyć ich szacunek swą postawą i dobrymi wynikami w nauce.

Kochał historię. Zdał maturę w 1932 roku i poszedł na ochotnika do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. Opuścił Góry Świętokrzyskie, do których powrócił dopiero po 11 latach. W 1934 roku wstąpił do Policji Państwowej i należał do ochrony osobistej premiera Walerego Sławka. Był także komendantem posterunku policji w Kisielinie na Wołyniu. Po ukończeniu Szkoły Oficerów Policji w Mostach w 1938 roku, dowodził kompanią szkolną rezerwy policyjnej w Golędzinowie.

We wrześniu 1939 roku dowodził kompanią w zmotoryzowanym polowym batalionie policji państwowej. Po klęsce został internowany na Węgrzech, skąd przedostał się do Francji, aby walczyć w tworzonym tam Wojsku Polskim. Następnie w Wielkiej Brytanii był oficerem w I Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej. W Anglii też został przeszkolony i zaprzysiężony w 1941 roku jako jeden z pierwszych, legendarnych "cichociemnych". W listopadzie 1943 roku zrzucono go do kraju. Był dowódcą II odcinka "Wachlarza" - specjalnej grupy sabotażowo-dywersyjno-wywiadowczej działającej na tyłach armii niemieckiej, na wschód od granicy II Rzeczypospolitej. Aresztowany przez Niemców w Równem, zbiegł z więzienia w Zwiahlu. 18 stycznia 1943 roku dowodził brawurową akcją odbicia więzienia w Pińsku, za co otrzymał order Virtuti Militari. Od połowy 1943 roku był szefem Kierownictwa Dywersji (Kedyw) Okręgu AK Kielce oraz dowódcą zgrupowań partyzanckich AK "Ponury". 28 października 1943 roku Niemcy skierowali przeciwko partyzantom "Ponurego" przebywającym na Wykusie 4 tys. żołnierzy. Wykus - wzniesienie otoczone borem, łatwe do obrony, trudne do niespodziewanego ataku, wykorzystywał jako swą bazę w 1863 roku w czasie powstania styczniowego Marian Langiewicz.

Mimo dziesięciokrotnej przewagi wroga, Piwnik wyprowadził oddział z okrążenia i zadał Niemcom poważne straty (ok. 100 zabitych), staczając w lasach suchedniowskich w Kieleckiem jedną z najsłynniejszych partyzanckich bitew. Od lutego 1944 roku "Ponury" wykonywał zadania zlecone przez Komendę Główną AK w Okręgu Nowogródek. W maju został dowódcą 7 batalionu 70 pułku piechoty AK.16 czerwca 1944 roku poległ w walce z Niemcami w Jewłaszach na Nowogródczyźnie.

Sebastian

3 marca 2011