Tu rodziła się Solidarność

Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim zaprasza do zapoznania się z wystawą okolicznościową „Tu rodziła się Solidarność”, która przygotowana została w związku z obchodami 45 rocznicy utworzenia Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność. Wystawa powstała we współpracy z łódzkim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej. Zaprezentowane archiwalne dokumenty i osobiste pamiątki związane z tworzeniem się regionalnych i lokalnych struktur Solidarności zgromadzone zostały na potrzeby wystawy przez piotrkowskie Muzeum. Miejsce prezentacji nie jest przypadkowe, bowiem to właśnie w piotrkowskim Muzeum powstała jedna z pierwszych w Piotrkowie Komisji Zakładowych NSZZ Solidarność.
Na wystawie zaprezentowane zostały m.in. egzemplarze prasy związkowej z pieczątką komisji działającej w Muzeum oraz tłok pieczątki związkowej, które przechowane zostały przez działaczy tzw. pierwszej Solidarności. Ponadto pokazane zostały dokumenty komisji zakładowych NSZZ Solidarność z terenu Piotrkowa i byłego województwa piotrkowskiego, znaczki, wpinki i butony fotografie rysunki satyryczne ilustrujące ówczesna sytuację w kraju, a także banknoty ze stemplami ośmieszającymi władzę ludową, dokumenty z postulatami strajkujących załóg prasę związkową i wydawnictwa konspiracyjne tzw. drugiego obiegu. Do odwiedzenia wystawy, której towarzyszy wydawnictwo tematyczne przekazane przez Instytut Pamięci Narodowej w Łodzi, zapraszamy zarówno grupy szkolne jak też osoby indywidualne. Ekspozycja dostępna będzie do końca maja 2025 r.

Wystawa pokazuje okoliczności powstania NSZZ Solidarność, począwszy od dramatycznej sytuacji gospodarczej początku lat 80. XX w. i wysuwanych wówczas postulatów ekonomicznych ale również pojawiających się w ślad za nimi postulatów socjalnych i politycznych. Narracja wystawy doprowadzona jest do wprowadzenia stanu wojennego. Tym wydarzeniom szczegółowo poświęcona była wystawa prezentowana w salach piotrkowskiego Muzeum na przełomie roku 2021 i 2022. Inne ważne epizody związane z odrodzeniem Solidarności w końcu lat 80. XX w. prezentowane były na okolicznościowej wystawie „Wolność jest w nas”, która zorganizowana była w czerwcu 2019 r.
Maj - czas prezentacji wystawy może wydawać się nie związany z rocznicą utworzenia NSZZ Solidarność, który powstał w wyniku podpisania porozumień sierpniowych 1980 r. Termin ten wybrany został jednak z uwagi na możliwość zapoznania się z wystawą grup szkolnych odwiedzających Muzeum, na obecność których liczymy i zapraszamy. Zainteresowani będą mogli zapoznać się z ekspozycją do końca maja 2025 r.
Do odwiedzenia wystawy zapraszamy nie tylko zorganizowane grupy szkolne ale wszystkich bez względu na wiek. Do uczestników tych wydarzeń zwracamy się z apelem-prośbą o spisywanie, nagrywanie relacji, o przekazywanie osobistych pamiątek i dokumentów i innych materiałów związanych z działalnością związkową. Może za kilka lat będą mogły posłużyć one do przygotowania większej ekspozycji lub publikacji poświęconej 50. leciu utworzenia NSZZ Solidarność.

Dziękujmy p. Witoldowi Kowalczykowi prowadzącemu od lat portal trybunalcy.pl oraz p. Piotrowi Zapartowi za udostępnienie na tym portalu filmów dokumentalnych stanowiących bogate źródło relacji z tamtego okresu. Działalność wyżej wymienionych osób, to pozytywny przykład nieocenionej roli społecznych archiwistów i ludzi tworzących przestrzeń do gromadzenia relacji, informacji i wymiany opinii.

Paweł

12 maja 2025