Caryca Katarzyna Wielką gwarantką wolności polskich elit

Jej decyzja spowodowała, iż po śmierci w 1763 króla Polski Augusta III Sasa władcą naszego kraju został jej były kochanek, stolnik litewski Stanisław August Poniatowski. Jej wsparcie okazało się decydujące dla szlachty dokonującej „wolnej elekcji”. Na koronację elekta wyznaczono dzień Jej imienin 25.XI.1764 r. Caryca czuwała nad rozwojem sytuacji w Polsce i gdy doszła do wniosku, że reformy obozu królewskiego idą wbrew jej interesom, zainspirowała zawiązanie w r. 1767 Konfederacji Generalnej w Radomiu – w obronie wolności szlacheckich, oczywiście. Sejm Konfederacyjny (1767-1768) uchwalił tzw. Prawa Kardynalne. Gwarantem tych praw ustanowiono Rosję. Zawierały one potwierdzenie przywilejów szlacheckich oraz (jakże postępowo!) postulaty równouprawnienia dla innowierców. Jej wojska pokonały Konfederację Barską – pierwsze powstanie Polaków przeciw uzależnieniu od Rosji. Była zainteresowana w utrzymaniu Polski w całości jako swego protektoratu, ale ostatecznie zgodziła się na I rozbiór naszego kraju postulowany przez króla Prus. Dokonano go w r. 1772. Po uchwaleniu przez Sejm Konstytucji 3.Maja w o obronę praw polskich elit zwrócili się do niej w r. 1792 przywódcy Konfederacji Targowickiej. Zawiązano ją pod hasłami obrony zagrożonej wolności, przeciwko reformom Sejmu Czteroletniego i Konstytucji 3-Maja. Tekst proklamacji został zredagowany przez rosyjskiego generała Wasilija Popowa i uzgodniony w Petersburgu z „Wielką Protektorką naszych wolności i praw obywatelskich". W tekście znajdują się m.in. stwierdzenia, że […] szlachetny naród polski doświadczył, sztuką i zwodzeniem wolność mu wydarto. Po zwycięstwie wojsk rosyjskich nad obrońcami Konstytucji 3.Maja targowiczanie przystąpili do likwidacji reform państwa. 14.XI.1792r. do Petersburga udała się delegacja przywódców konfederacji, z podziękowaniami dla Katarzyny II „że zechciała przywrócić wolność i ustrój republikański w Polsce.” W styczniu następnego roku (1793) Rosja podpisała traktat rozbiorowy z Prusami. Do jego zatwierdzenia zmusiła tzw. „Sejm Grodzieński” zwołany 17.06.1793. W efekcie 24.09 Sejm zgodził się na cesję części ziem na rzecz Rosji i Prus. Dla wielu z uczestników konfederacji targowickiej II rozbiór Polski był szokiem. Wszak zwrócili się do "Protektorki naszego kraju", obrończyni ich praw. Szok pogłębił się, gdy po stłumieniu Insurekcji Kościuszkowskiej dokonał się III rozbiór Polski i nasz kraj zniknął z mapy Europy. Większość czołowych przywódców „targowicy” została skazana na śmierć i powieszona w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej. Ciekawe, dlaczego teraz mi się te fakty przypomniały?...

Jerzy: https://jerzykropiwnicki.wordpress.com/

16 stycznia 2020