Tymczasowa Rada Stanu – pierwsza władza Polaków na okupowanych ziemiach Polski

Odzyskiwanie niepodległości przez Polskę było procesem, który trwał 2 lata. Najpierw był Akt Cesarzy Niemiec i Austro-Węgier 5.listopada 1916 r. Następnie – rozporządzenie generalnych gubernatorów Guberni Warszawskiej (Niemiec) i Lubelskiej (Austro-Węgier) 6.grudnia 2016 r. o utworzeniu Tymczasowej Rady Stanu jako pierwszego kroku na drodze do przyznania niepodległości. Inauguracja Rady odbyła się 14.stycznia 1917r. na Zamku Królewskim w Warszawie. Składała się ona z 25 członków (15 z zaboru niemieckiego i 10 z austro-węgierskiego). Po dymisjach i wykluczeniach począwszy od sierpnia 1917 skład Rady zmniejszył się do 16 osób. Miała być organem doradczym, przygotowawczym i współdziałającym na rzecz przyszłych instytucji państwowych. Rada współdziałała przy tworzeniu formacji Polnische Wehrmacht, którego dowódcą, Naczelnym Wodzem Wojsk Polskich, został niemiecki Generalny Gubernator Warszawski. 9.i11.lipca 1917 nastąpił tzw. „kryzys przysięgowy” I i III Brygady Legionów Polskich. 10 dni później aresztowany został Józef Piłsudski. 27.października rozpoczęła działalność powołana przez Radę Stanu Rada Regencyjna.

Tymczasowa Rada Stanu miała niewątpliwe zasługi w tworzeniu państwowości polskiej: przejęła kontrolę nad oświatą, ustanowiła walutę – markę polską (13.kwietnia 1917), uchwaliła przepisy dotyczących sądownictwa na terenie Królestwa Polskiego. To największe, ale nie jedyne jej osiągnięcia.

25.sierpnia Tymczasowa Rada Stanu podała się do dymisji przekazując upoważnienia dla Komisji Przejściowej oraz podjęła decyzję o utworzeniu Rady Regencyjnej.

Jerzy: https://jerzykropiwnicki.wordpress.com/

4 listopada 2019