Był taki lekarz, społecznik i kolekcjoner czyli słów kilka o doktorze Tenenbaumie

Zygmunt Tenenbaum (24 kwietnia 1892 - 1 sierpnia 1972) – piotrkowianin, doktor nauk medycznych – ceniony i szanowany laryngolog. Pochodził z wielodzietnej żydowskiej rodziny. Był czwartym z sześciorga dzieci Awruma-Nuchema Tenenbauma i Hai-Sury z Warszawskich. Otrzymał imię Izrael. Po ukończeniu miejscowego Gimnazjum Rządowego, odbył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz Uniwersytecie w Wiedniu, gdzie specjalizował się w dziedzinie laryngologii. Po powrocie do kraju osiadł w rodzinnym Piotrkowie, gdzie zamieszkiwał początkowo w drewnianym domu na Krakówce. Pracę zawodową rozpoczął w piotrkowskim szpitalu. Doceniany przez pacjentów i przełożonych, aż do lat 60. pełnił funkcję ordynatora. Był prekursorem zastosowania streptomycyny w lecznictwie.

Podczas okupacji przesiedlony został do piotrkowskiego getta gdzie przebywał do 1942 r. kiedy to w październiku nielegalnie przedostał się na stronę aryjską. Pozostawał w Piotrkowie gdzie ukrywał się pod przybranym nazwiskiem. Aż do zakończenia II wojny światowej występował pod przybranym nazwiskiem jako Teofil Sikorski. Życie po aryjskiej stronie nie byłoby możliwe gdyby nie pomoc życzliwych ludzi, a szczególnie Marii Marczak – późniejszej żony Z. Tenenbauma, którą poślubił dopiero w 1946 r. w Łodzi. Po wyzwoleniu związał się z Centralą Ziomkostw Piotrkowskich im. Raymonda Frackmana i szybko stanął na czele instytucji mieszczącej się w dawnej siedzibie Gminy Żydowskiej przy obecnej ul. Wojska Polskiego 23 (dawniej Piłsudskiego). Organizacja ta zajmowała się m.in. redystrybucją różnego rodzaju darów, wśród których oprócz odzieży były też np. narzędzia chirurgiczne do „operacji usznych”. Warto nadmienić, że wcześniej dr Tenenbaum wspierał także działalność Tymczasowego Komitetu Żydowskiego i Zrzeszeń Zarządu Żydowskiego.

W latach 60. kiedy w Polsce rozpętana została nagonka antysemicka, ówczesne władze na czele z I sekretarzem Komitetu Miejskiego i Powiatowego PZPR – Mieczysławem Augustyniakiem, próbowały wymusić na piotrkowskim lekarzu pisemne ustosunkowanie się do bieżącej sytuacji politycznej. Oczekiwano m.in. publicznego potępienia syjonizmu na łamach lokalnej prasy. Wobec odmowy, próbowano zmusić Doktora do opuszczenia kraju. Działania te również okazały się nieskuteczne. Bezkompromisowa postawa przyczyniła się do tego, że człowiek ten jeszcze przez wiele lat pozostawał w kręgu zainteresowań Służby Bezpieczeństwa.

W pamięci piotrkowian, zwłaszcza tych starszych, dr Zygmunt Tenenbaum nieodłącznie kojarzony jest z praktyką lekarską oraz barwnymi opowiadaniami o charakterze wspomnieniowym. Te ostatnie znane są pt. „Gawędy o dawnym Piotrkowie”. Powstały one w latach 1968-1970. Wkrótce publikowane były w obszernych fragmentach na łamach ówczesnej „Gazety Ziemi Piotrkowskiej”. We fragmentach ukazywały się również w tym piśmie inne krótkie prace literackie: „Memuary”: „Temida - cykliści – muzykowanie” (1971) i „Gimnazjum rosyjskie - strajk szkolny 1905” (1972). Kolejne wydania opracowań Tenenbauma ukazały się już pośmiertnie, w ramach serii wydawniczej „Biblioteka Piotrkowska” oraz w serii „Biblioteka - Piotrków 800”.

Dr Tenenbaum poświęcił dla Piotrkowa i piotrkowian całe swoje życie zawodowe oraz działalność społecznikowską. Zasłynął zwłaszcza w dziedzinie upowszechniania kultury i sztuk pięknych. Jeszcze w okresie międzywojennym organizował plenery dla artystów, a później był także inicjatorem licznych wystaw malarstwa. W darze dla rodzinnego miasta przekazał stylowe meble z XIX w., które podobnie jak ofiarowane prace Nikifora wykonane na plenerze w Krynicy w 1960 r., a także judaica związane z żydowskim kultem religijnym, trafiły do zbiorów piotrkowskim Muzeum. Obecnie są one tam przechowywane i pokazywane na wystawach stałych i czasowych.

3 sierpnia 2017 r. z Inicjatywy Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Piotrkowa Trybunalskiego odbyło się uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej dr. Zygmuntowi Tenenbaumowi. Wmurowana została ona w kamienicy, w której przez lata mieszkał i pracował piotrkowski laryngolog, tj. w domu mieszczącym się przy al. 3 Maja 23. W ten sposób w roku obchodów 800 lecia Piotrkowa upamiętniono 125 rocznicę urodzin i 45 rocznicę śmierci niezwykłego piotrkowianina, którego grób znajduje się na piotrkowskim Starym Cmentarzu Rzymsko-Katolickim w kwaterze oznaczonej sygnaturą 29-V-4.

Paweł

3 sierpnia 2017