PAFERE Liberty Weekend 2010 - relacja

W dniach 23-24 października 2010 odbyła się w Krakowie II konferencja PAFERE Liberty Weekend. Licznie uczestniczący w niej zwolennicy wolności mieli okazję wysłuchać wielu interesujących prelekcji, obejrzeć film "Ultimate Resource" a także wziąć udział we wspaniałym bankiecie w restauracji "Wierzynek" na krakowskim Rynku. Główne tematy tegorocznego PLW to: "Polscy wolnorynkowcy", "Nieznana historia wielkiego kapitalizmu" i "Przyszłość kapitalizmu w perspektywie kryzysu".

Konferencja rozpoczęła się przybliżeniem postaci założyciela Krakowskiego Towarzystwa Przemysłowego, Mirosława Dzielskiego. Postać tego nieżyjącego już filozofa, popularyzatora wolnorynkowej gospodarki przybliżyli jego przyjaciele z KTP: Tadeusz Syryjczyk oraz Andrzej Barański. Prelegenci zwrócili szczególną uwagę nie tylko na sam fakt popierania przez Dzielskiego kapitalizmu, ale także głęboką, etyczną, duchową obronę wolnej gospodarki, jakiej Dzielski się podejmował. "Ta dziedzina jest chyba najważniejsza w jego działalności" - mówił T. Syryjczyk. "Skomplikowany język filozofii potrafił Dzielski przełożyć na bardzo przystępny przekaz" - stwierdził A. Barański. Dodał, że założyciel KTP miał olbrzymi wpływ na ludzi. "To dzięki niemu z rzemieślnika stałem się przedsiębiorcą" - przyznał A. Barański. Według prelegenta, filozofia wolności Dzielskiego jest nam cały czas potrzebna, ponieważ wciąż istnieją poważne zagrożenia dla przedsiębiorczości - konkludował A. Barański.

Dr Izabela Skorupska zapoznała, zebraną w sali konferencyjnej firmy HERBEWO, publiczność z historią Szkoły Krakowskiej w ekonomii, począwszy od XIX wieku. Wideo relację z jej wykładu obejrzeć można na http://www.youtube.com/user/pafereorg#p/a/u/0/eCBM0ut6Y5U. Prof. Miłowit Kuniński przybliżył postać jednego z jej czołowych przedstawicieli, Adama Krzyżanowskiego. Tym, co zasługuje na szczególną uwagę u prof. Krzyżanowskiego jest sposób w jaki postrzegał on gospodarkę. Traktował on ją mianowicie jako współzależną z innymi sferami życia - społeczną i polityczną, a nigdy w oderwaniu od nich. "Według Krzyżanowskiego, zjawiska społeczne są współzależne" - podkreślił M. Kuniński. Zwrócił również uwagę na tezę Krzyżanowskiego, że liberalizm polityczny jest niezbędny dla istnienia liberalizmu gospodarczego. Warunkiem jednak jest, by system polityczny oparty był o rządy prawa. "Bez tego liberalizm w gospodarce nie zafunkcjonuje" - dodał M. Kuniński. Z pełnym tekstem wykładu prof. Kunińskiego zapoznać się można na stronie http://www.pafere.org/index.php?option=com_content&task=view&id=942&Item...

Przybliżeniu postaci Adama Heydela poświęcony był wykład Wojciecha Paryny. Prelegent przybliżył słuchaczom niezwykle barwny, bogaty życiorys tego czołowego przedstawiciela Szkoły Krakowskiej, życiorys, który w sposób brutalny przerwany został przez Niemców w Oświęcimiu, gdzie prof. Heydel został zamordowany. "Heydel był bez wątpienia najbardziej radykalnym wolnorynkowcem spośród pozostałych reprezentantów Szkoły Krakowskiej. Głoszony przez niego liberalizm był najbliższy liberalizmowi Szkoły Austriackiej" - stwierdził W. Paryna.

Roman Rybarski to kolejny przedstawiciel Szkoły Krakowskiej, którego postać została zaprezentowana podczas tegorocznego PAFERE Liberty Weekend. Dr Norbert Wójtowicz, który zaprezentował tę sylwetkę, zwrócił uwagę na nieco inne podejście Rybarskiego do niektórych zagadnień ekonomicznych, które dla wielu mogłoby wydać się nie dość wolnorynkowe. "Rybarski uważał, że są dziedziny w gospodarce, którymi państwo powinno się zajmować, tzw. strategiczne działy. Jednocześnie jednak był gorącym zwolennikiem poszanowania prawa własności, opowiadał się za stałością prawa, niezbędną do tego, by gospodarka mogła funkcjonować prawidłowo. Zasadniczo był zdania, że państwo powinno zajmować się głównie wytyczaniem ogólnego kierunku rozwoju, tworzyć ramy rozwoju, nie powinno jednak wyręczać ludzi w ich działalności na niwie gospodarczej" - mówił N. Wójtowicz. Ciekawie rozprawiał Rybarski również o podatkach. Jak zaznaczył prelegent, był on przeciwnikiem tworzenia przywilejów podatkowych dla jednych, gdyż musiałoby się to odbywać zawsze kosztem innych. Rybarski potrafił również wskazać prawdziwego wroga robotników. "Twierdził on, że wrogiem tym nie jest kapitalizm, czy kapitalista, lecz związki zawodowe, które ingerują - ze szkodą dla gospodarki - w relacje pomiędzy robotnikami a kapitalistami" - stwierdził N. Wójtowicz.

Podsumowaniem tej części konferencji zajął się założyciel i prezes Fundacji PAFERE, Jan Michał Małek. W swoim referacie wspomniał on o bogactwie polskiej myśli ekonomicznej, a także zwrócił uwagę na współczesne zagrożenia dla wolności i wolnorynkowej gospodarki. Referat J.M. Małka można przeczytać w całości na http://www.pafere.org/index.php?option=com_content&task=view&id=943&Item....

Po wystąpieniu prezesa PAFERE odbył się panel dyskusyjny poświęcony między innymi zagadnieniu możliwości ukształtowania się polskiej szkoły ekonomii, w którym udział wzięli: Tadeusz Syryjczyk, Jan M. Małek, Andrzej Barański oraz dr Urszula Skorupska, a którego moderatorem był prof. Witold Kwaśnicki. Wideo relację z tego panelu można będzie wkrótce obejrzeć na PAFERE TV.

Pierwszym zagranicznym gościem, który zabrał głos podczas PLW 2010 był dr Petr Mach z Czech, były doradca prezydenta Vaclava Klausa. Mówił między innymi o zaletach wolnego rynku i o szkodliwości rządowego interwencjonizmu. "Wolny rynek jest najbardziej wydajnym rozwiązaniem, czy się to komuś podoba czy nie. Rządy nie są w stanie ogarnąć ogromu informacji, których rynek jest pełen, dlatego, każda ingerencja rządu w rynek przynosi więcej szkody niż pożytku" - mówił. Miażdżącej krytyce poddał P. Mach system redystrybucji dochodu. "Jest ona bardziej cywilizowaną formą kradzieży. Większa redystrybucja rządowa skutkuje mniejszym wzrostem gospodarczym" - stwierdził. Według P. Macha, kapitalizm nie znajduje się obecnie w dobrym położeniu, wręcz - jak wyznał prelegent - umiera. Dodał, że sprzyja temu współczesna demokracja, w której masowo tworzy się prawodawstwo sprzyjające ograbianiu obywateli. Dlatego P. Mach podkreślił szczególne znaczenie 7 i 10 przykazania Bożego. ">>Nie kradnij!<< to również >>nie głosuj za redystrybucją!<<" - stwierdził gość z Czech i zaproponował stworzenie 11 przykazania: "Nie będziesz zatwierdzał żadnych praw i regulacji, które byłyby na twoją korzyść, ale kosztem innych ludzi, ani nie będziesz nawet pożądał tego".

Gość ze Stanów Zjednoczonych, prof. Thomas DiLorenzo zaprezentował historię kształtowania się kapitalizmu w Ameryce. Wskazał na problemy z jakimi borykali się pierwsi osadnicy, a także przytoczył plusy rewolucji przemysłowej, która - jak zaznaczył - przyniosła bardzo dużo dobrego. "Na rewolucji przemysłowej bardzo skorzystali robotnicy. Mieliśmy do czynienia z wielką migracją ludzi ze wsi do miast, ale - co jest warte podkreślenia - miała ona charakter dobrowolny. Ludzie podążali za tym, co ich zdaniem mogło przynieść im korzyści, dać im szansę" - stwierdził T. DiLorenzo, zaznaczając, że płace robotników rocznie wzrastały o 4 procent. Miało to - jak zauważył prelegent - znaczenie w kontekście często eksponowanego przez przeciwników kapitalizmu zjawiska pracy dzieci. "Owszem było takie zjawisko, jednak to kapitalizm sprawił, że w którymś momencie dzieci zniknęły z fabryk. Po prostu rodzice byli w stanie tyle zarobić, że nie musieli już posyłać dzieci do pracy. Kapitalizm rozwiązał ten problem zanim jakikolwiek rząd zdążył się tym zająć" - podkreślił T. DiLorenzo. Zdaniem prelegenta z USA, o sukcesie Ameryki zadecydowało między innymi to, że nie dławiła ona ludzkiej przedsiębiorczości i pomysłowości. "Rockefeller, z pucybuta stał się milionerem, gdyż wiedział jak najtaniej rafinować ropę w rafinerii, w którą zainwestował" - stwierdził T. DiLorenzo. Przyznał, że najwięcej szkody Ameryce przynosiły zawsze wojny, które musiała toczyć. "Zawsze były one ze szkodą dla kapitalizmu. Podczas I wojny światowej wprowadzono w USA pełną kontrolę cen czyli socjalizm, a za publiczne czytanie konstytucji można było nawet trafić do więzienia. Ożywienie za Reagana wynikało z tego, że w tym czasie Stany nie prowadziły żadnej wojny. Obniżono podatki, pozwolono ludziom realizować swoje pomysły. Powstały wówczas takie firmy jak Microsoft czy Apple" - zaznaczył w podsumowaniu T. DiLorenzo.

Pierwszy dzień konferencji zakończył się uroczystym bankietem w restauracji "Wierzynek". Uczestnicy PLW 2010 mieli okazję, w otoczeniu kilkusetletnich murów, przy wykwintnym jedzeniu, wyśmienitym winie, w luźnej atmosferze i przy dziękach muzyki wykonywanej przez wolnościowego barda, Martina Lechowicza, wymieniać się poglądami do późnych godzin nocnych.

Drugi dzień konferencji rozpoczął się od prezentacji filmu "The Ultimate Resource", zachwalającego zalety wolności gospodarczej i własności prywatnej w różnych częściach świata. Film ten, z polskimi napisami będzie wkrótce do nabycia za pośrednictwem naszej strony internetowej. Następnie Paweł Toboła-Pertkiewicz zaprezentował osiągnięcia Fundacji PAFERE w z ostatniego roku.

W dalszej części zebrana publiczność wysłuchała wykładu "Kapitalizm w XIX wieku. Przebudzenie ludzkości". Dr Piotr Bartula i Mariusz Szymański z KTP mówili m.in. o zafałszowywaniu historii na temat początków kapitalizmu. Z tekstem ich wystąpienia można zapoznać się na stronie http://www.pafere.org/index.php?option=com_content&task=view&id=935&Item... . Następnie głos zabrał dr Mateusz Machaj. W wykładzie "Kapitalizm dla mas" prelegent podjął m.in. temat problemu "sprzedaży kapitalizmu" masom. Oba te wykłady wkrótce można będzie obejrzeć na PAFERE TV.

Ostatnim punktem programu PAFERE Liberty Weekend była dyskusja panelowa pt. "Przyszłość kapitalizmu w perspektywie kryzysu". Uczestniczyli w niej: prof. Thomas DiLorenzo, dr Petr Mach, prof. Witold Kwaśnicki i dr Mateusz Machaj. Panel moderował Paweł Toboła-Pertkiewicz, wiceprezes PAFERE. Relację z tego panelu a także dyskusję jaka miała miejsce po wystąpieniach panelistów również można będzie obejrzeć wkrótce na PAFERE TV.

Paweł Sztąberek: http://www.kapitalizm.republika.pl

(8 listopada 2010)