"Naznaczeni. Mieszkańcy wsi polskiej na robotach przymusowych w III Rzeszy 1939-1945"

Dokumenty, fotografie, listy oraz relacje osób wywiezionych podczas II wojny światowej na przymusowe roboty do Niemiec - można obejrzeć na wystawie w piotrkowskim Muzeum. Wystawę zorganizowaną przez Fundację "Polsko-Niemieckie Pojednanie" we współpracy z Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego można oglądać do stycznia 2010 r.

Wystawa przypomina losy mieszkańców wsi, którzy po 1939 r. zostali deportowani na roboty do III Rzeszy. Jest wyrazem pamięci o pokoleniu, które przeżyło lata wojny i okupacji. Ludzie, którzy stali się przymusowymi robotnikami, walczyli nie tylko o przetrwanie, ale też o wolność i godność. Na wystawie można obejrzeć wiele fotografii dokumentujących losy przymusowych robotników, m.in. zdjęcia chłopów stojących w kolejce do rejestracji, rodzinne portrety u niemieckich gospodarzy, zdjęcia transportów osób wysyłanych do kopania okopów czy fotografie wykonywanych przez Polaków prac rolnych. Pokazane zostały także niemieckie dokumenty, np. wewnętrzny okólnik o obowiązkach polskich robotników w Rzeszy, "arbeitskarte" - karta pracy wywiezionej osoby. Widzowie mogą także obejrzeć tzw. "petkę", czyli znak rozpoznawczy polskich robotników przymusowych w III Rzeszy. Wzruszającym dokumentem, który znajduje się na wystawie, jest list dziecka wysiedlonego z Zamojszczyzny, które opisuje tragedię deportacji. "Deszcz ze śniegiem padał na nas po prostu jakby niebo nad nami płakało (...) I dalej czekaliśmy zmiłowania Bożego i wyglądaliśmy zza drutów jak te ptaki zamknięte w klatkach" - pisała 13-letnia Marysia.

W czasie II wojny światowej na przymusowe roboty do Niemiec deportowano ok. trzech mln osób - blisko 80 proc. z nich, pochodziła z polskich wsi. Najczęściej byli to ludzie młodzi, pełni sił, ale zdarzały się także przypadki deportacji całych rodzin, również z małymi dziećmi. Warunki, w których znaleźli się polscy robotnicy przymusowi, były różne. Zdarzało się, że mieszkańcy polskiej wsi trafiali do przemysłu, do bardzo ciężkiej pracy, gdzie nie znając procesu technologicznego byli narażeni na szykany ze strony nazistów. Wielu polskich robotników przymusowych trafiało do rodzin, które zupełnie nie identyfikowały się z narodowo-socjalistyczną ideologią. W tych domach Polacy byli czasem przyjmowani jak członkowie rodzin. Zdarzały się przypadki, gdy Niemcy, którzy stracili swojego syna na froncie, chcieli zatrzymać przy sobie młodych Polaków czy młode Polki i powierzyć im swoje gospodarstwa. Zdarzały się jednak wśród Niemców również negatywne zachowania wobec Polaków. W wielu przypadkach Niemcy którzy utracili swoich najbliższych, zamiast kierować pretensje do władz III Rzeszy, które sami wcześniej wybrali, mścili się na Polakach obwiniając ich za los swoich dzieci.

GODZINY ZWIEDZANIA MUZEUM
wtorki - 10.00 - 17.00
środy, czwartki, piątki, - 10.00 - 15.00
soboty - 10.00 - 16.00
niedziele - 10.00 - 15.00
poniedziałki i dni poświąteczne Muzeum nieczynne
Dodatkowe informacje: Dział Oświatowy Muzeum, Plac Zamkowy 4,
97 – 300 Piotrków Trybunalski, tel. (044) 646 52 72,
e – mail: muzeum@post.pl www.muzeum.om.pl

Zapraszamy

Paweł

3 grudnia 2009