Na marginesie 76. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau

27 stycznia minęła 76. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau. Jedną z więźniarek była Seweryna Maria Szmaglewska – numer obozowy 22090

.

Urodziła się 11 lutego 1916 r. w Przygłowie koło Piotrkowa. Jej matka była Pelagia z Bystrońskich, a ojcem Antoni Szmaglewski - sekretarz urzędu gminy w podpiotrkowskiej wsi Woźniki, gdzie spędziła dzieciństwo. Osierocona przez matkę szybko straciła też ojca, który zmarł gdy była w pierwszej klasie Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego im. Królowej Jadwigi w Piotrkowie Trybunalskim. Pomoc uczennicy zaoferowała wychowawczyni - Aleksandra Matusiakowa. Seweryna zamieszkała w jej domu zlokalizowanym przy ul. Parkowej 38. Wdzięczna swej wychowawczyni do końca życia traktowała ją jak matkę. W 1937 r. po ukończeniu Seminarium wyjechała do Warszawy, gdzie kształciła się w Studium Społeczno-Oświatowym Wolnej Wszechnicy Polskiej. Wykształcenie uzupełniała później podczas studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz w Łodzi. We wrześniu 1939 r. znalazła się w rodzinnym Piotrkowie. Jako sanitariuszka oddała się pracy w szpitalu Św. Trójcy, gdzie udzielała pomocy rannym. Pracowała też w szkole handlowej i prowadziła kurs dla „Społem”. W lipcu 1942 r. została przypadkowo aresztowana na ul. Słowackiego przez Gestapo. Przez kilka kolejnych miesięcy przebywała kolejno w więzieniach w Piotrkowie i Częstochowie. 6 października 1942 r. trafiła do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. W latach 1942–1945 była więziona w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady Auschwitz-Birkenau. Otrzymała numer więźniarski: 22090. Podczas ewakuacji KL Auschwitz 18 stycznia 1945 r. podjęła skuteczna próbę ucieczki. Do Piotrkowa powróciła na początku lutego 1945 r. i wkrótce rozpoczęła prace nad powieścią pt.: „Dymy nad Birkenau”. W 1946 r. zeznawała podczas procesów zbrodniarzy wojennych w Norymberdze jako świadek oskarżenia. Odzwierciedlenie tych przeżyć znalazło się w książce „Niewinni w Norymberdze”. Współpracowała z Główną Komisją Badania Zbrodni Niemieckich działającą w latach 1945–1949 przy Ministerstwie Sprawiedliwości. Zmarła 7 lipca 1992 r. W pamięci wielu pozostała jako autorka powieści przygodowej dla dzieci i młodzieży pt.: „Czarne stopy”, która spopularyzowana została dzięki filmowej adaptacji zrealizowanej w 1986 r. w reżyserii Waldemara Podgórskiego.

Paweł

28 stycznia 2021